به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه همشهری، شکل‌گیری اعتماد به نفس و خودباوری از همان نخستین زمانی که انسان‌ها پا به عرصه خاک می‌گذارند، شروع می‌شود. دورانی که در آن کودک شروع به کسب مهارت‌های حرکتی، شناختی خود می‌کند و توانایی‌هایی مثل به تنهایی غذا خوردن، ایستادن و راه رفتن و... به رشد خودباوری در کودک کمک می‌کند.

افرادی که اعتماد به نفس بالایی دارند می‌توانند با قدرت و توان بیشتری مسایلی را که سر راه زندگی‌شان قرار می‌گیرد را کندوکاو کنند و مشکلات را از پیش پایشان بردارند. این افراد با بروز ناکامی‌ها عقب‌نشینی نمی‌کنند و به این نتیجه نمی‌رسند که در بن‌بست قرار گرفته‌اند. این مسئله در مورد کودکان نیز صدق می‌کند، کودکانی که اعتماد به نفس پایینی دارند؛‌با دیدن مشکلات دچار اضطراب می‌شوند و نمی‌توانند با مسایلی که در زندگی‌شان پیش می‌آید به‌درستی روبه‌رو شوند. والدینی که رابطه درستی با فرزند خود برقرار می‌کنند کمک شایان توجهی به تقویت خودباوری در او کرده، باعث می‌شوند فرزندشان در بزرگسالی نیز در مواجهه با مشکلات عقب‌نشینی نکند و به فکر رفع موانع باشد.

کودکان زمانی به‌خودباوری و اعتماد به نفس می‌رسند که از سوی والدین و اطرافیان مورد اعتماد و احترام قرار بگیرند. والدین از همان دوران کودکی با گوش کردن به صحبت‌های کودک خود به او این پیام را می‌رسانند که صحبت‌ها و خواسته‌های کودکشان برایشان اهمیت دارد و کودک می‌تواند برای رسیدن به خواست‌ها و یا حل مشکلاتش روی والدینش حساب باز کند. داشتن مناسبات خوب بین والدین و کودکان، احترام گذاشتن به خواسته‌های به حق کودک، بلاتکلیف نگذاشتن کودک و داشتن رابطه حسنه با او می‌تواند کمک مؤثری به اعتماد به نفس و خودباوری در کودک کند.

ناخودباورها چگونه‌اند؟

بچه‌هایی که خودباوری ضعیفی دارند و اعتماد به نفس کمی دارند همیشه زمانی که وظایفی به‌عهده‌شان گذاشته می‌شود و تصور می‌کنند نمی‌توانند از عهده آن بربیایند، شروع به گریه می‌کنند، چرا که نمی‌دانند چطور باید از عهده این وظیفه بربیایند. آنها مدام آرزو می‌کنند که جای آدم دیگری باشند و یا حتی این نکته را به زبان می‌آورند که دوست دارند بچه کوچکی باشند تا از مسئولیت‌هایی که به‌عهده‌شان گذاشته می‌شود خلاصی پیدا کنند.

بچه‌هایی که اعتماد به نفس کمی دارند، نمی‌توانند درخصوص مسایل مختلف تصمیم‌گیری کنند چرا که نگران پیامدهای تصمیم خود هستند و تصور می‌کنند درصورت تصمیم اشتباه مورد مواخذه و یا تمسخر دیگران قرار می‌گیرند. این کودکان پیرو عقاید و رفتارهای هم سن و سال‌های خود هستند و هیچ ابتکار عملی از خود نشان نمی‌دهند چرا که تصور می‌کنند نه‌تنها جذابیتی برای دیگران ندارند بلکه احساسات و عقایدشان نیز برای دیگران اهمیتی ندارد و هیچ‌کس علاقه‌ای به شنیدن صحبت‌های آنها ندارد.

این بچه‌ها هیچ‌گاه در زندگی خود نمی‌توانند رهبری افراد یا گروه‌های هم سن و سال خود را بپذیرند و نمی‌توانند در سازماندهی دیگران و یا تصمیم‌گیری نقش مؤثری ایفا کنند به همین علت هم کمتر در کارهای گروهی داوطلب شده و همیشه گوشه عزلت را انتخاب می‌کنند. چرا که نمی‌دانند چگونه باید دیگران را به‌خود جلب کنند و زمانی هم که تلاش می‌کنند وارد گروهی شوند، اغلب تلاش‌شان بی‌نتیجه باقی می‌ماند. چرا که به این دلیل که نمی‌دانند چگونه باید توجه دیگران رابه‌خود جلب کنند و کم حرف هستند، هم سن و سال‌هایشان به ندرت آنها را برای کارها و بازی‌های گروهی انتخاب می‌کنند.

تقویت اعتماد به نفس

یکی از بهترین راه‌ها برای اینکه به کودک خود اعتماد به نفس بدهید، احترام گذاشتن به او در خانه و اجتماع است. ما باید فرزندمان را با همه نقاط ضعف و قوتی که دارد بپذیریم و قبول کنیم که فرزندمان مانند هر انسان دیگری می‌تواند عقاید و رفتاری متفاوت از ما داشته باشد و متفاوت از ما فکر کند. ما به‌عنوان والدین آگاه باید با وجود تمام مشغله‌هایی که داریم، ‌برای فرزندمان وقت بگذاریم و به او نشان دهیم که برای او و افکار و رفتار و گفتارش احترام قائلیم.

یکی از مهارت‌های لازم برای ارتباط سالم و مؤثر با کودکان، ‌گوش کردن به آنهاست.حتی اگر نظرات و عقاید و رفتار او مخالف دیدگاه‌های ما باشد، این کار باعث ایجاد حس اعتماد به نفس در کودک می‌شود، ‌ما به‌عنوان والدین نسبت به فرزندمان شناخت پیدا می‌کنیم و به او نشان می‌دهیم که برای حرف‌های او ارزش قائلیم.

خودباوری را در کودکان تقویت کنیم

اگر کودکتان اشتباهی انجام داد، زیاد به او سخت نگیرید، ‌همه ما در زندگی مرتکب اشتباه می‌شویم.اگر کودکتان در کاری مهارت دارد، این مهارت را تحسین کنید. برای همراهی با کودکتان وقت بگذارید، با این کار به او نشان دهید که به افکار و علایق او اهمیت می‌دهید تا کودکتان احساس کند که فردی مهم برای خانواده تلقی می‌شود.

به کودک خود کمک کنید تا خودش را بشناسد و احساس خوبی درباره خودش داشته باشد.به او کمک کنید تا بتواند کارهایی را که علاقه دارد یاد بگیرد و انجام دهد. انتقاد آزاردهنده و مخرب یکی از موانع اعتماد به نفس و خودباوری است، سعی کنید اگر انتقادی هم نسبت به کودک خود دارید با زبان خوش و بدون خشونت ابرازش کنید.